Είναι άγνωστο πότε ακριβώς ξεκινάνε οι τοιχογραφίες ως έκφραση συγκεκριμένων αιτημάτων και ιδεών στην Κύπρο, ωστόσο υπάρχουν δείγματα από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Τα πρώτα πολιτικά συνθήματα στην Κύπρο, ήταν σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, «έγχρωμα και άφωνα» αφού απεικόνιζαν μόνο εικόνες.

Το 1913, μία τουρκική εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης ανέφερε πως «όλα τα κτήρια φέρουσιν κυανόλευκον βαφήν […]. Εάν εξηρτάτο εξ αυτών (των Ελλήνων) θα έβαφον με κυανόλευκον χρώμα και όλα τα δέντρα της νήσου».

Ο φωτογράφος Φίλιππος Στυλιανού, εντόπισε συνθήματα από τις πιο ιστορικές στιγμές που βίωσε το νησί. Την περίοδο της Ελληνική Επανάσταση, της μάχη της Καλλίπολης, της ΕΟΚΑ, των διακοινοτικών ταραχών και άλλων πολλών σημαντικών στιγμών, από το 1821 έως και το 2011.

Η Ελληνική Επανάσταση

Οι πρώτες τοιχογραφίες που εντοπίστηκαν και θεωρήθηκαν «άφωνα συνθήματα» ήταν στον τοίχο ενός καφενείου στο Γέρι της Λευκωσίας.
Σώζονται από το 1892 και απεικονίζουν τη σύλληψη του Αθανασίου Διάκου στην Αλαμάνα το 1821 και τον θρυλικό παλαιστή Παναγή Κουταλιανό, του οποίου την καταγωγή διεκδικεί και η Κύπρος.
Οι τοιχογραφίες αποκολλήθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ

Η συγγραφή συνθημάτων κατά την τετραετία του αγώνα, υπήρξε αυθόρμητη αλλά και οργανωμένη.
Τη δράση είχαν αναλάβει οι πιτσιρικάδες του αγώνα, αφού αποτελούσε ένα μέσο που έδινε θάρρος στους αγωνιστές και αναπτέρωνε το ηθικό των υπόλοιπων κατοίκων του νησιού.
Τα συνεργεία δράσης, προτιμούσαν τις βραδινές ώρες ή τα ξημερώματα, όταν κανείς δεν θα τους έβλεπε.
Οι Βρετανοί συμπεριέλαβαν την «αντιμετώπιση» των «δραστών» στους Κανονισμούς Εκτάκτου Ανάγκης.
Η συνηθέστερη τιμωρία για όσους πιάνονταν επ’ αυτοφώρω να γράφουν συνθήματα ήταν ο ραβδισμός.
Όμως οι Βρετανοί δεν τιμωρούσαν μόνο όσους έγραφαν τα συνθήματα αλλά και όσους δεν «συνεργάζονταν με τις αρχές». Έτσι, μπορούσαν να χτυπήσουν οποιονδήποτε αρνείτο να τα σβήσει από τους τοίχους, εάν του το ζητούσαν οι αποικιοκράτες.

Η πασίγνωστη φωτογραφία που τράβηξε ο Γιώργος Σεφέρης, όταν επισκέφθηκε την Κύπρο, στο χωριό Άλωνα της Πιτσιλιάς.

Κυπριακή Ανεξαρτησία

Από το τέλος του αγώνα της ΕΟΚΑ και τις υπογραφές για ανεξάρτητη Κύπρο, τα συνθήματα αλλά και ο κόσμος της Κύπρου, διχάστηκαν.
Κάποιοι έγραφαν για να υπερασπιστούν το αίτημα για «Ένωση και μόνον Ένωση» και να υπενθυμίσουν στον Πρόεδρο Μακάριο πως δεν ήταν σύμφωνοι με τα νέα δεδομένα.
«Αίσχος», «Ζήτω η 1η Απριλίου» ήταν κάποια από τα συνθήματα της γριβικής παράταξης.
Υπήρχαν όμως και οι «μακαριακοί» με συνθήματα γύρω από την προσωπικότητα του Μακαρίου.

Δικοινοτικές ταραχές

Κατά την περίοδο των ταραχών, 1963-1964, νέα συνθήματα εκ μέρους της TMT κυρίως έκαναν την εμφάνισή τους στους τοίχους του νησιού.
Εκτός από τις λέξεις «VOLKAN» και «TMT» που ήταν τα ονόματα των τουρκοκυπριακών οργανώσεων εμφανίστηκε και η λέξη «taksim» που σημαίνει διχοτόμηση.

Τουρκικό σύνθημα υπέρ της διχοτόμησης σε σπίτι στον Ταχτακαλά, πρώην τουρκομαχαλάς της περιοχής. Μετά το 1963 παρέμεινε στην ελεγχόμενη από το κράτος περιοχή

Τα νέα κόμματα

Ήταν οι πρώτες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν μετά τις ταραχές και καθυστέρησαν τρία χρόνια.
Την προεδρία επαναδιεκδίκησε ο Μακάριος με «την πολιτική του εφικτού» και ο ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας με το αίτημα της άμεσης Ένωσης.
Ο τελευταίος έλαβε το ποσοστό του 3% και λίγο αργότερα ίδρυσε το Δ.Ε.Κ. – Δημοκρατικό Εθνικό Κόμμα – το οποίο αδρανοποιήθηκε το 1971 όταν στο νησί επέστρεψε ο Γρίβας.

ΔΕΚ – Ζήτω η Ελλάς σε τοίχο στην Κακοπετριά

Το 1969, ιδρύθηκε το Εθνικό Μέτωπο, το οποίο διακήρυττε τους εθνικούς στόχους και στρεφόταν εναντίον του κράτους.
Στις 28 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, κηρύχθηκε παράνομο.

Πραξικόπημα και Εισβολή

Στις 15 Ιουλίου 1974, η Χούντα της Ελλάδας προχώρησε σε πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου Μακαρίου κινητοποιώντας τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, της ΕΛ.ΔΥ.Κ και τους άνδρες της ΕΟΚΑ Β΄. Πέντε μέρες αργότερα, η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τις Συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου εισέβαλε στην Κύπρου για να «επαναφέρει την τάξη».

Κ.Τ.Τ.Κ. – ΝE MULU TURKUM DIYENSE – YASASIN YAVRU – VATAN
Το σύνθημα-ρητό του Κεμάλ Ατατούρκ «Τι μεγαλείο να λες ότι είσαι Τούρκος»¨
Η πινακίδα με την ελληνική ονομασία του χωριού είναι σβησμένη

Πρόσφυγες

Χιλιάδες πρόσφυγες, θύματα της εισβολής βρέθηκαν σε συνοικισμούς και αντίσκηνα για παρά πολύ καιρό μέχρι να αποκατασταθούν.
Τα συνθήματα δεν έλειψαν κι από τις προσφυγικές περιοχές, με τα οποία υπενθύμιζαν την κατάστασή τους.

Η δολοφονία του Θεόφιλου

Στις 20 Μαρτίου 1994, ο Θεόφιλος Γεωργιάδης, δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του, από τις μυστικές υπηρεσίες της ΜΙΤ.
Ο Θεόφιλος, υπήρξε στόχος των τουρκικών υπηρεσιών, καθώς πέρα από τη δράση του για το κυπριακό πρόβλημα, αγωνιζόταν και υπέρ των κουρδικών αιτημάτων.

Σχέδιο ΑΝΑΝ

Στις 24 Απριλίου 2004, ο κυπριακός λαός κλήθηκε να αποφασίσει υπέρ του Σχεδίου ΑΝΑΝ, το οποίο προνοούσε λύση του Κυπριακού στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με την ονομασία Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία, που θα την αποτελούσαν δύο πολιτικά ισότιμα συστατικά κράτη με μία διεθνή προσωπικότητα και κυριαρχία, αλλά με δύο ιθαγένειες, εξωτερική και εσωτερική.

Το σχέδιο προνοούσε πως εάν το απέρριπτε η μία από τις δύο πλευρές, δεν θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ.
Η ελληνοκυπριακή κοινότητα το απέρριψε με ποσοστό 76% ενώ η τουρκοκυπριακή το ενέκρινε με ποσοστό 62%.

Έκρηξη στο Μαρί

Στις 11 Ιουλίου 2011, σημειώθηκε μία φονική και καταστροφική έκρηξη στην ναυτική βάση Ευάγγελος Φλωράκης στο Μαρί της Λεμεσού.
Από την έκρηξη έχασαν τη ζωή τους 13 άνθρωποι ενώ οι ζημιές στις γύρω περιοχές και στο νησί ήταν ανυπολόγιστες.


Την περίοδο εκείνη τα ήδη υπάρχοντα συνθήματα κατά της κυβέρνησης Χριστόφια εντάθηκαν και γενικεύτηκαν.

Φωτογραφία εξωφύλλου: Ο Πρόεδρος Μακάριος επιθεωρεί μετά τις βιαιοπραγίες των δικοινοτικών ταραχών την εκκλησία του Αγίου Λουκά στη Λευκωσία το 1963. Στον τοίχο είναι γραμμένα τα συνθήματα BIR TURK DUNYAYA BEDELDIR – NE MULTU TURKUM DIYENE δηλαδή «Ένας Τούρκος αξίζει όλο τον κόσμο» και «Τι ευτυχία να λες πως είσαι Τούρκος» (Φώτο Τάκης Ιωαννίδης, Πρακτορείο Ηνωμένοι Φωτορεπόρτερς)

Πληροφορίες και εικόνες: Φίλιππος Στυλιανού, Οι τοίχοι γράφουν ιστορία

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here