Την περίοδο του 1935- 1942 Έλληνες αντιφρονούντες εκτοπίστηκαν στα απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου. Περισσότερα από 40 νησιά μετατράπηκαν σε τόπους εξορίας. Η Ανάφη, το όμορφο νησάκι των Κυκλάδων που βρίσκεται κοντά στη Σαντορίνη, χρησιμοποιήθηκε και αυτό ως τόπος εξορίας από τη δικτατορία του Μεταξά μέχρι την Κατοχή.
Στο μουσείο Πολιτιστικών Εξόριστων Άη Στράτη πραγματοποιήθηκε μια παρουσίαση με τίτλο «Ανάφη το νησί των εξόριστων» με μαρτυρίες, αφηγήσεις και δεκάδες φωτογραφίες από τη ζωή τους στην Ανάφη.

Μέλη της ΟΣΠΕ Ανάφης μαζεύουν και μεταφέρουν φρύγανα για προσάναμμα στα μαγειρεία Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004, φωτογραφίες, mouseiodimokratias.gr
Μέλη της ΟΣΠΕ Ανάφης μαζεύουν και μεταφέρουν φρύγανα για προσάναμμα στα μαγειρεία. ΟΣΠΕ ήταν η Ομάδα Συμβίωσης Πολιτικών Εξόριστων
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004, φωτογραφίες, mouseiodimokratias.gr

Την επιστημονική έρευνα, που έδωσε φως σε μια άγνωστη ως τώρα περίοδο του νησιού, πραγματοποίησε η Αγγλίδα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σουόνσι, Μάργκαρετ Κενά, η οποία μελετά τη ζωή των κατοίκων της Ανάφης εδώ και πενήντα χρόνια.
Συγκινημένη δήλωσε: «Φέτος (2016) είναι η 50η επέτειος από τότε που ξεκίνησα την έρευνα στην Ανάφη και είμαι πλέον 66 ετών.
Το νησί με τίμησε με μετάλλιο και με ανακήρυξε επίτιμο δημότη πριν από δέκα χρόνια.

Μέλη της ΟΣΠΕ Ανάφης έτοιμα να ξεφορτώσουν τα εφόδια και να υποδεχθούν τους νέους εξόριστους που έφθαναν με το καράβι μια φορά την εβδομάδα, εφόσον το επέτρεπε ο καιρός. Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004
Μέλη της ΟΣΠΕ Ανάφης έτοιμα να ξεφορτώσουν τα εφόδια και να υποδεχθούν τους νέους εξόριστους που έφθαναν με το καράβι μια φορά την εβδομάδα, εφόσον το επέτρεπε ο καιρός.
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004

Στο πέρασμα του χρόνου επισκέφτηκα το νησί ως σύζυγος αργότερα μαζί με τα παιδιά μου και με όλη την οικογένεια. Κάθε φορά επιστρέφω στην Ανάφη με αγάπη».
Η Μάργκαρετ Κενά ταξίδεψε πρώτη φορά στην Ανάφη ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια το 1966. Την περίοδο εκείνη το νησί δεν είχε προβλήτα, ούτε πόσιμο νερό, ούτε αποχέτευση, ούτε δρόμους.

Ανάφη, 25 Μαρτίου 1941. Ο πρώτος εορτασμός της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης μετά τις ηρωικές μάχες στην Αλβανία. Συμμετέχουν όλοι οι Αναφιώτες σε εκδήλωση που οργάνωσε η ΟΣΠΕ, στην οποία κύριος ομιλητής ήταν ένας εκτοπισμένος. Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004
Ανάφη, 25 Μαρτίου 1941. Ο πρώτος εορτασμός της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης μετά τις ηρωικές μάχες στην Αλβανία. Συμμετέχουν όλοι οι Αναφιώτες σε εκδήλωση που οργάνωσε η ΟΣΠΕ, στην οποία κύριος ομιλητής ήταν ένας εκτοπισμένος.
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004

Όπως δήλωσε στην εφημερίδα το «Έθνος»: «Ο αρχικός μου σκοπός και η διδακτορική μου διατριβή είχαν ως αντικείμενο την κοινωνική ζωή στην Ανάφη με τον αγροτικό κύκλο, τη μετανάστευση και τη σταδιακή ερήμωση. Η σύνδεση της ως τόπος εξορίας ήταν κάτι που δεν περίμενα να βρω, δεν ήταν σε κανένα βιβλίο».

Τα γραφεία της ΟΣΠΕ στον οικισμό της Ανάφης. Εξόριστοι στο λεγόμενο "σπίτι του Περγαμίλη", που το χρησιμοποιούσαν ως αναγνωστήριο, χώρο συνεδριάσεων, πολιτιστικών γεγονότων κλπ. Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004
Τα γραφεία της ΟΣΠΕ στον οικισμό της Ανάφης. Εξόριστοι στο λεγόμενο «σπίτι του Περγαμίλη», που το χρησιμοποιούσαν ως αναγνωστήριο, χώρο συνεδριάσεων, πολιτιστικών γεγονότων κλπ.
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004

Το 1988 σε ένα ταξίδι της στην Ανάφη, μια φιλική οικογένεια της παρέδωσε ένα σπάνιο φωτογραφικό αρχείο από την περίοδο της εξορίας.
Τις φωτογραφίες είχαν ανακαλύψει τυχαία μερικά παιδιά που έπαιζαν σε ερείπια σπιτιών, όπου ζούσαν κάποτε οι πολιτικοί εξόριστοι.
Τα αρνητικά των φωτογραφιών υπήρχαν εδώ και δεκαετίες πίσω από έναν ψεύτικο τοίχο και ανήκαν σε εξόριστους που ζούσαν στο νησί.

Η "λέσχη των εξορίστων" στην Ανάφη. Στον χώρο αυτό οι εξόριστοι μελετούσαν, έπαιζαν σκάκι ή τάβλι και οργάνωναν τα κοινά γεύματα και τις εκδηλώσεις της ΟΣΠΕ. Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004
Η «λέσχη των εξόριστων» στην Ανάφη. Στον χώρο αυτό οι εξόριστοι μελετούσαν, έπαιζαν σκάκι ή τάβλι και οργάνωναν τα κοινά γεύματα και τις εκδηλώσεις της ΟΣΠΕ.
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004

Συνολικά ανακαλύφτηκαν 160 φωτογραφίες από την περίοδο 1935 έως 1942 που αποτυπώνουν τη ζωή της κοινότητας των εξόριστων.
Από τότε η κ. Κενά μελέτησε τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εξόριστοι κατά τη διάρκεια της παραμονής στο νησί της Ανάφης και τις καθημερινές τους συνήθειες.

Το "Καλλιτεχνικό Τμήμα" της ΟΣΠΕ Ανάφης. Οι εξόριστοι οργάνωναν τακτικά πολιτιστικές εκδηλώσεις, σπανίως όμως η Χωροφυλακή έδινε άδεια στους ντόπιους να συμμετάσχουν σ' αυτές. Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004
Το «Καλλιτεχνικό Τμήμα» της ΟΣΠΕ Ανάφης. Οι εξόριστοι οργάνωναν τακτικά πολιτιστικές εκδηλώσεις, σπανίως όμως η Χωροφυλακή έδινε άδεια στους ντόπιους να συμμετάσχουν σ’ αυτές.
Πηγή: Margaret E. Kenna, Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας, Αθήνα, 2004

«Συνδικαλιστές, κομμουνιστές και σοσιαλιστές, ταξινομούνταν ως “δημόσιοι κίνδυνοι” και στέλλονταν σε εξορία μέσα στη χώρα» αναφέρει η κ. Κενά, η οποία αναζήτησε στην Αθήνα τα πρόσωπα των πρώην εξόριστων που απεικονίζονται στις φωτογραφίες και κατέγραψε τις μαρτυρίες τους. Μελέτησε τις χειρόγραφες εφημερίδες των εξόριστων της Ανάφης και ανέλυσε τη ζωή και τη συμβίωση τους στο νησί.
Η εργασία της, που στηρίχτηκε στο φωτογραφικό αρχείο των εξόριστων δημοσιεύτηκε στο βιβλίο «Η κοινωνική οργάνωση της εξορίας».

ΠΗΓΗ: ρεπορτάζ του Γιώργου Αποστολίδη στην εφημερίδα «Έθνος»

20160329_173134-700x605ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα άγνωστα σχέδια του Γιάννη Ρίτσου που δημιούργησε στην εξορία. Ζωγράφιζε πάνω σε πέτρες και κουτιά τσιγάρων με ρίζες φυτών ή ότι άλλο έβρισκε (φωτο)

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here