Γεννημένος το 1934 στο Πολύστυπο, ο Γιώργος Γιαπανάς ήταν ο μικρότερος από τους εννέα γιους της οικογένειας. Τα αδέλφια του έφυγαν από το χωριό κι έτσι έμεινε πίσω μόνος του. Έφυγε από το Δημοτικό για να βοηθάει στις αγροτικές εργασίες. Μαζί με τον πατέρα του πήγε στην Αγία Μαρίνα, έσπερνε σιτάρι και θέριζε.
Στα 16 του όμως κουράστηκε, δεν ήθελε να συνεχίσει την αγροτική ζωή στο χωριό.
Έτσι, ο μικρός Γιαπανάς, ξεκίνησε με τα πόδια να πάει στη Λεμεσό, από εκεί στη Λάρνακα για να καταλήξει Λευκωσία, μαζί με τον παιδικό του φίλο Πολύβιο.
Όπως μας δήλωσε η κόρη του «ηταν αεικίνητος άνθρωπος, ήθελε να κάνει πολλά». Η πρώτη τους απόπειρα όμως απέτυχε, αφού τους εντόπισε ο πατέρας του και με μεγάλη δυσκολία τον έφερε πίσω στο χωριό.
Οι βόμβες της ΕΟΚΑ και η φιλία με τον Καραολή
Οι απόπειρες να φύγει από το χωριό συνεχίστηκαν, κάθε φορά όμως με αποτυχία. Μέχρι το ξέσπασμα του αγώνα της ΕΟΚΑ και της γνωριμίας του με τον Καραολή.
Η κόρη του Φλωρεντία θυμάται και εξηγεί: «Έγινε σαντουιτσής κατά τύχη, αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Όταν κατέβηκε Λευκωσία, μπήκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ και έφτιαχνε βόμβες. Για να μην τους καταλάβουν οι Βρετανοί, τους έδωσαν το ταμείο εισιτηρίων του γηπέδου του ΓΣΠ. Εκεί λοιπόν έστησαν το αρχηγείο τους. Για να μην τους καταλάβουν και προφανώς για να ικανοποιήσει τη δική τους πείνα άρχισε να φτιάχνει σάντουϊτς.
Αρχικά, μόνο για τους ίδιους. Ο κόσμος τους έφερνε υλικά και έψηναν μέσα σε εφημερίδες. Στην αρχή φαινόταν πως είχαν στήσει επιχείρηση, ουσιαστικά όμως όλοι έτρωγαν δωρεάν! Το αστείο είναι ότι η φήμη τους εξαπλώθηκε από στόμα σε στόμα με αποτέλεσμα να έρχονται άνθρωποι ως κανονικοί πελάτες για να φάνε το σάντουϊτς του Γιαπανά! Όσες έρευνες κι αν έκαναν οι Βρετανοί, δεν τους ανακάλυψαν ποτέ».
Μετά τον θάνατό του, ανέλαβε η κόρη του Φλωρεντία με τον σύζυγό της τα ηνία της επιχείρησης.
Εκεί κοντά από τον Γιαπανά όμως, παρέα κράταγε ο Κυριλλής με τη δική του οικογένεια. Μετά από ένα σάντουιτς, οι παραδοσιακοί λουκουμάδες παραμόνευαν στη γωνία και έτσι οι πελάτες έπαιρναν ένα ολοκληρωμένο γεύμα.
Τα τζουκ μποξ του Κυριλλή
Γύρω στη δεκαετία του ’40, ο Κυριάκος Ιωάννου από τη Ζώδια, γνωστός ως Κυριλλής, ζήτησε άδεια να ανοίξει ένα λουκουματζίδικο στην περιοχή του παλιου ΓΣΠ. «Άνοιξε το κατάστημα, έγινε φημιστός τζιαι εδούλευκεν το κατάστημα με δικούς του ανθρώπους. Κάπου εκεί έκαμεν και τη γνωριμία με τον παπά μου (σημερινός και γνωστός Κυριλλής) για ένα τζουκ μποξ. Όταν ήρθαν τα πρώτα τζουκ μποξ στην Κύπρο, ο παπάς μου από μηχανοδηγός εγνωρίστηκε με κάποιον κι αρκέψαν να τα φέρνουν μαζί.
Έδιναν σε καφενεία, σε λέσχες, σε κέντρα και επήρεν και ένα στον γέρο-Κυριλλή. ΣΙγά σιγά κι αφού εγνωριστήκαν καλά, επρότεινεν του να συνεταιρέψουν. Ο γερο-Κυριλλής, ήταν και κάποιας ηλικίας και έθελεν βοήθεια. Ο παπάς μου εδέχτηκε, ήταν ένας άνθρωπος ανοιχτός σε όλες τις προτάσεις. Ήταν πολυμήχανος. Έτσι, το 1965 ξεκίνησε η συνεργασία τους. Δυο χρόνια μετά όμως, ο Κυριλλής επρότεινεν του να το το πουλήσει, να το αναλάβει ο παπάς μου».
Από το 1967, ο δεύτερος Κυριλλής, ανέλαβε την επιχείρηση. Άφησε τα τζουκ μποξ, κατέβασε την οικογένειά του από το Παλαιχώρι και βάλθηκε να γλυκάνει τη Λευκωσία και όχι μόνο για τα καλά.
«Είχε κίνησην πολλή. Από όλη την Κύπρο, Κερύνεια, Αμμόχωστο, Λευκωσία. Ούλλοι κι από όλες τις κοινωνικές τάξεις, όλα τα πορτοφόλια. Με κουστούμια και με στολές εργασίας. Θυμούμαι ότι κι εμείς επηαίναμεν και τα τέσσερα παιθκιά κάθε μέρα. Εν είχαμε ωράριο».
Εκτός από τους λουκουμάδες, η οικογένεια Κυριλλή προσέφερε και σιάμιση και καττιμέρι.
Οι δύο άντρες συνέδεσαν το όνομά τους με τη γαστρονομική ιστορία του νησιού. Από γενιά σε γενιά, όλοι γνωρίζουν τα σάντουιτς του Γιαπανά και τους λουκουμάδες του Κυριλλή. Σε κάθε ποδοσφαιρικό αγώνα γινόταν πανδαιμόνιο. Υπήρχε μία ουρά για τα εισιτήρια, μία για σάντουιτς και μια για λουκουμάδες.
Μετά την απόφαση για ανάπλαση του χώρου του παλιού ΓΣΠ, οι θρυλικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν την ιστορία τους σε Στασάνδρου και Λακατάμια αντίστοιχα.
Διαβάτε επίσης στη ΜτΧ: Ποιοι ήταν ο Γαβριηλίδης και ο Καλησπέρας που έδωσαν τα ονόματά τους σε φώτα τροχαίας; Η περιπετειώδης ζωή των δύο «διάσημων» ανδρών
