Το κείμενο έστειλε ο αναγνώστης μας, Σωτήρης Φαρμάκης

Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις πέρασαν διάφορες φάσεις και επιδέχονται διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με την πλευρά που αντιπροσωπεύει ο κάθε μελετητής. Στην διαθήκη του ο Αβδούλ μπέης του Δελβίνου προτρέπει τους Αλβανούς να τα έχουν πάντοτε καλά με τους Έλληνες για να μην πάθουν αυτό που έπαθαν οι Βόσνιοι από τους Αυστριακούς (που κατακτήθηκαν βίαια). Προβλέπει ότι θα σκοτωθούν γυναικόπαιδα και θα δημευτούν περιουσίες. Υποστηρίζει ότι οι Έλληνες έχουν καλούς νόμους και έτσι δεν είναι απαραίτητο οι Αλβανοί να λάβουν όπλα από ξένες δυνάμεις για να πολεμήσουν τους Έλληνες.

Μια πρώτη αναφορά σε αλβανικό λαό γίνεται από τον Στράβωνα, ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι Αλβανοί που γνώρισε ήταν απλοϊκοί και δεν ασχολούνταν με το εμπόριο γιατί δεν ήξεραν να μετράνε. Στα βυζαντινά χρόνια υπήρχε πόλη Αλβανούπολη, ενώ υπήρχε και το κίνημα του Γεωργίου Μανιάκη κατά του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου. Η αλβανική γλώσσα δημιουργήθηκε το 15ο αιώνα και κυρίως ήταν ένας συνδυασμός της γκέκικης και της τοσκικής διαλέκτου. Το πρώτο γραπτό μνημείο της ήταν ένα λειτουργικό του Ιωάννη Βουγιούκα που το έγραψε το 1555.

Οι Αρβανίτες αναφέρονται στην Αλεξιάδα της Άννας Κομνηνής. Για πρώτη φορά προσκλήθηκαν στην Πελοπόννησο δέκα χιλιάδες από αυτούς από τον Μανουήλ Καντακουζηνό γιατί είχε ερημώσει και υπήρχε ανάγκη για εργατικό δυναμικό. Άλλους τόσους έχει προσκαλέσει και ο Θεόδωρος Α Παλαιολόγος. Από το 1382 βρέθηκαν και στην Αττική για να καλλιεργήσουν τη γη που είχε εγκαταλειφθεί.
Μετά την Άλωση οι Αλβανοί ανακήρυξαν δεσπότη του Μυστρά τον τυχοδιώκτη Μανουήλ Καντακουζηνό και οι Παλαιολόγοι αναγκάστηκαν να καλέσουν τον Τούρκο πολέμαρχο Τουραχάν, ο οποίος τους υπέταξε επιβάλλοντας βαρύ φόρο.

arvanites-700x1039Σύμφωνα με το Μελέτη Βασιλείου οι Αρβανίτες απελευθέρωσαν την Αθήνα από τους Τούρκους. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν εξισλαμίστηκαν. Άλλοι λόγω της υπερβολικής φορολογίας αναγκάζονταν να υποθηκεύσουν τα παιδιά τους για να πληρώνουν τα υπέρογκα χρέη τους. Κάποιοι Αλβανοί εκμεταλλευόντουσαν τους Αρβανίτες και τους δάνειζαν με επιτόκιο στο 60%.Όταν ένοιωθαν ισχυροί απαιτούσαν και από τους Τούρκους μισθούς για τις υπηρεσίες τους, τους λεγόμενους λουφέδες.

Το 1333, 12.000 αλβανόφωνοι με όρκο τους δήλωναν την υποταγή τους στον Ανδρόνικο Γ τον Παλαιολόγο. Μετά την κάθοδο των Αρβανιτών στην Αττική περίπου εκείνη την εποχή ακολούθησε μια περίοδος ηρεμίας, η οποία έφερε και την αρμονική συμβίωση μεταξύ των ντόπιων και των νεοφερμένων πληθυσμών. Έτσι ένας χρονογράφος των γεγονότων της εποχής έγραφε ότι η Αθήνα ήταν εν ηρεμία και όχι εν ερημιά, όπως θέλουν να περάσει όσοι προπαγανδίζουν ότι το ελληνικό έθνος είχε ήδη παύσει να υφίσταται μετά από επιδρομές βορείων γειτόνων.
Άλλες θεωρίες θέλουν τους Αλβανούς να προέρχονται από την Ιταλία και έτσι όσες φορές συναντούσαν δυσκολίες έφευγαν για την ιταλική χερσόνησο. Μάλιστα τέτοιες κινήσεις χαρακτηριζόντουσαν ως αντιδράσεις του χελιού, αφού αυτά τα ψάρια επέστρεφαν στην γενέτειρά τους για να αναπαραχθούν.

Γενικά τέτοιοι λαοί για να επιβιώσουν έπρεπε να ανταπεξέρχονται κάτω από σκληρές συνθήκες και έτσι και κάποια έθιμά τους ήταν εξίσου σκληρά. Χαρακτηριστικός είναι ο μασχαλισμός, όπου οι δολοφόνοι έκοβαν κάποια μέλη του νεκρού και τα κρεμούσαν περνώντας σχοινί και από την μασχάλη προκειμένου να μην πέσουν θύματα βεντέτας. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι σε κάποια γλέντια τα μέλη αυτά τα έβαζαν να επιπλέουν στα ποτά που σερβιρίζονταν. Πρόκειται για ένα είδος αποτρεπτικής μαγείας. Στην Οδύσσεια αναφέρεται ο ακρωτηριασμός του Μέλανθου από τον Οδυσσέα, ενώ γίνεται αναφορά και στον βασιλιά Εχετό, που ειδικευόταν σε τέτοιες τιμωρίες.

Από το 1418 ως το 1425 σημειώθηκε και νέα κάθοδος Αρβανιτών στην Αττική μετά την κατάλυση αλβανικού δεσποτάτου στην Ήπειρο. Ήδη οι Αρβανίτες είχαν εκχριστιανιστεί και θεωρείται ότι απέκτησαν σύντομα ελληνική συνείδηση. Το 17ο αιώνα οι μουσουλμάνοι Τουρκαλβανοί δεν πείραζαν τους ομοεθνείς τους Αρβανίτες, παρότι οι τελευταίοι ήταν χριστιανοί. Από το 1470 βρέθηκαν στην Ύδρα, αισθάνονταν Έλληνες αλλά παραδέχονταν ότι ήταν Αρβανίτες. Η οικογένεια Κουντουριώτη προερχόταν από την γενιά του Ζέρβα, που υπήρξε στρατηγός του Σκεντέρμπεη. Αρκετοί Αλβανοί είχαν άψογες σχέσεις με τον Κολοκοτρώνη και τον στήριξαν στους εμφυλίους της Ελληνικής Επανάστασης. Ακόμα ο γέρος του Μοριά φρόντισε ώστε να μην σκοτωθούν Αλβανοί μετά την άλωση της Τριπολιτσάς. Ο ίδιος κορυφαίος στρατηγός του Αγώνα με τον φίλο του Αλή Φαρμάκη οραματίζονταν μια ελληνοαλβανική ομοσπονδία μετά την εξέγερση του 1821.

Πριν την απελευθέρωση της Ελλάδας υπήρχε σχέδιο για την δημιουργία ελληνοαλβανικού κρατιδίου στον Μοριά με την ΑΡΒΑΝΙΤΕΣεπικυριαρχία του σουλτάνου και την προστασία των Γάλλων. Η σημαία του θα περιελάμβανε και τον Σταυρό και το Φεγγάρι, αλλά τα σχέδια δεν καρποφόρησαν ύστερα από αγγλική παρέμβαση. Με ανάλογες διεργασίες ακυρώθηκε το 1878 και η προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου στην ελληνική επικράτεια, που προβλεπόταν από την Συνθήκη του Βερολίνου.

Αρκετές προσπάθειες έγιναν για να συνδεθεί το αλβανικό έθνος με τους Ιλλυριούς της αρχαιότητας. Το φύλο αυτό είχε καταγωγή από τον Κάδμο σύμφωνα με την μυθολογία. Ο Ιλλυριός γεννήθηκε από την Αρμονία, αλλά η μητέρα του τον εγκατέλειψε μετά την γέννησή του και ανατράφηκε από ένα φίδι. Οι Βοιωτοί χρησιμοποίησαν αυτόν τον μύθο για να δικαιολογήσουν μια σχέση με τον βορά, η οποία τους επέτρεψε να ιδρύσουν αποικίες εκεί.

Ο Ηρόδοτος συνδέει τους Ιλλυριούς με τους Βενετούς αν και η Βενετία ιδρύθηκε μετά το 451 Μ.Χ. και τις επιδρομές του Αττίλα στην ιταλική χερσόνησο. Οι Ρωμαίοι θα νικήσουν τον στρατό της Τεύτας και θα δημιουργήσουν το πρώτο ρωμαϊκό προγεφύρωμα στην περιοχή (το θέμα αυτό το μετέφερε σε θεατρικό έργο ο Κροάτης ελληνικής καταγωγής Δημήτριος Δημητρίου, που χρησιμοποιήθηκε και για την προπαγάνδα υπέρ του ιλλυρισμού). Εθνολογικά, όμως, ο όρος ιλλυρικός έπαψε να υφίσταται από το 33π.Χ.Η αλβανική γλώσσα μάλλον μπορεί να προέρχεται και από την αρχαία θρακική, που ήταν η γλώσσα μισθοφόρων των αρχαίων καιρών. Δεν είχε σχέση με την ελληνική γιατί ο τελευταίος Μακεδόνας βασιλιάς, ο Περσέας, χρησιμοποιούσε διερμηνέα για να συνεννοείται με εκπροσώπους των βορείων γειτόνων.

Σε κείμενα του Τίτου Λίβιου ομόγλωσσοι χαρακτηρίζονται οι Αιτωλοί, οι Ακαρνάνες και οι Μακεδόνες, αλλά δεν συμπεριέλαβε τους Ιλλυριούς σε αυτήν την κατηγορία. Στις αρχές του 19ου αιώνα ιδρύθηκαν για καιροσκοπικούς πολιτικούς λόγους τα βραχύβια κρατίδια Κράτος των Ιλλυρικών Επαρχιών και Βασίλειο της Ιλλυρίας. Και τότε έγινε προσπάθεια να συνδεθούν εκείνοι οι πληθυσμοί με τους Αρχαίους Πελασγούς.

Ιδρυτής του κινήματος του ιλλυρισμού ήταν ο Κροάτης δημοσιογράφος Λουδοβίκος Γκάι. Επινόησαν μια ενιαία σλαβική γλώσσα που οδήγησε στην σύσταση της Γιουγκοσλαβίας. Στην λογοτεχνία αντιπροσωπευτικό έργο ήταν το λιμπρέτο Παρίμ. Ανάλογη ιδεολογία χαρακτήριζε και τα μέλη της λέσχης Μαρίτσα. Τον όρο Γιουγκοσλάβος εισήγαγε πρώτος ο αυτοκράτορας της Ουγγαρίας Φερδινάνδος το 1843.

arvanites-300x199Οι μουσουλμάνοι της Ηπείρου με αλβανική καταγωγή εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή πληθυσμών λόγω της Συνθήκης της Λωζάννης μετά από απόφαση του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου. Ο τελευταίος θαύμαζε τον Μουσολίνι και μετατράπηκε σε όργανο της επεκτατικής πολιτικής του εγκαθιστώντας φύλα στην ελληνική γη με τα οποία οι Ιταλοί θα δικαιολογούσαν την εισβολή τους στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι από αυτούς ανήκαν στη γενιά των Τσάμηδων και πολέμησαν με τα κατοχικά στρατεύματα. Πρωτοστάτησαν στην εκτέλεση 49 πατριωτών στην Παραμυθιά. 18000 από αυτούς μετά την Κατοχή οικειοθελώς έφυγαν για την Αλβανία για να μην τιμωρηθούν για τις πράξεις τους και υπηρέτησαν πιστά το καθεστώς του Χότζα.

Η αλβανική προπαγάνδα, τέλος, υποστήριζε ακραίες θέσεις, όπως τη γνώμη ότι ο Αισχύλος ήταν αλβανικής καταγωγής, αφού γεννήθηκε στην Ελευσίνα. Έγιναν και προσπάθειες να αλβανοποιηθούν ο Ελύτης, ο Περίανδρος και ο Βρεττάκος. Θεωρήθηκαν αλβανικής προέλευσης ονόματα που κατέληγαν σε -ιωτης. Ο ιστορικός Σταύρο Σκέντι έβρισκε ιλλυρικά στοιχεία στον Όμηρο και μιλούσε για αυτά σε συνέδρια στην Αμερική αντιμετωπίζοντας την οργή συναδέλφων του. Μάλιστα εκείνη την εποχή οι Αμερικανοί είχαν διαπιστώσει ότι υπήρχαν δώδεκα μειονοτικές γλώσσες στην Ελλάδα. Το αποκορύφωμα μιας τέτοιας προπαγάνδας ήταν η απαίτηση της αναγνώρισης αλβανικής μειονότητας στα Μεσόγεια με πρωτοστάτη τον τότε πρωθυπουργό Μπερίσα, ο οποίος ήταν ελληνικής καταγωγής (Μπερίσσης).

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here