Όταν ο Κλεάνθης και ο Σάουμπερτ σχεδίαζαν το 1834 επί Όθωνα την νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας, στο λιμάνι κατοικούσαν μόλις 150 άνθρωποι. Ήταν κυρίως μετανάστες από διάφορα μέρη της χώρας που σε ένα μεγάλο μέρος παρέμενε ακόμα υπόδουλη στους Τούρκους. Εκεί είχαν φτάσει και πολλοί από τις παροικίες του εξωτερικού που ήθελαν να ζήσουν στην ελεύθερη πατρίδα.
Μάλιστα τον επόμενο χρόνο κατάφεραν να ανακηρύξουν και τον πρώτο τους δήμαρχο, τον Κυριάκο Σερφιώτη. Άμεσα, το 1836, συντελέστηκε πληθυσμιακή έκρηξη, καθώς οι άνθρωποι του Πόρτε Λεόνε είχαν φτάσει τους χίλιους. Έτσι ονομαζόταν η περιοχή τότε.
Ο πιο γνωστός οικιστής ήταν ο Γιαννάκης Τζελέπης, οπλαργηχός του 1821 από το Πήλιο, που είχε στην ιδιοκτησία του ένα πανδοχείο πάνω στην έρημη ακτή. Το λιθόχτιστο χάνι του ήταν σημείο αναφοράς της περιοχής που απέκτησε έντονη κίνηση λόγω της αποπεράτωσης του δρόμου που οδηγούσε στο κέντρο της Αθήνας. Το 1850 το λιμάνι αριθμούσε 5 χιλιάδες ανθρώπους.
Επτά χρόνια αργότερα ο πληθυσμός θα έμπαινε σε μεγάλη δοκιμασία από την χολέρα που έφεραν τα πλοία από την Ανατολή.
Περι το 1870 τα φιλόδοξα σχέδια των κυβερνώντων οδήγησαν στην ανέγερση ενός εντυπωσιακού κτιρίου που προοριζόταν για χρηματιστήριο. Τελικά έγινε δημαρχείο και είχε σήμα κατατεθέν το εμβληματικό Ρολόι. Ηταν σημαντική χρονιά από κάθε άποψη καθώς ήρθε και ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος από την Αθήνα. Το 1880 στην περιοχή απογράφηκαν 22 χιλιάδες κάτοικοι.
Τα επόμενα χρόνια ήρθε η τρομακτική ανάπτυξη με τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Η δωρεά του Νικήτα Τζαννή οδήγησε στην οικοδόμηση του Τζάνειου νοσοκομείου και του ορφανοτροφείου.
Τη συγκεκριμένη φωτογραφία εντόπισε στο διαδίκτυο η συλλέκτρια Λίζα Κουτσαπλή και αποδίδεται στους αδελφούς Ρωμαϊδη και κυκλοφορεί και σε ενιαίο πανοραμικό πλάνο.
Αναλυτικά στην φωτογραφία παρατηρούμε τις βίλλες του Τσίλλερ (πλησίον πλατείας Τσίλλερ και μετέπειτα πλατεία Αλεξάνδρας), το θέατρο Τσόχα, το πυργόσπιτο του Πασαλιμανιού (οικία Σολωμού, σήμερα Τζιβανιώτη), τα λουτρά της Ζέας, απέναντι η σημερινή οδός Ζαννή (με το πρώτο κτίριο του Τζανείου Νοσοκομείου και την εκκλησία στο πίσω τμήμα), η έπαυλις που αργότερα (1897) στέγασε το Ρώσικο Νοσοκομείο (κατασκευής 1880), στην ερημική Πειραϊκή Χερσόνησο διακρίνεται ο παλαιός Σηματόγραφος (Σταυρός)
Στο ευρύτερο πανόραμα των ιδίων φωτογραφιών βλέπουμε ότι δεν έχει ξεκινήσει η οικοδόμηση του Αγίου Βασιλείου (στην ανηφόρα της Μπόταση από Φρεαττύδα) ενώ και το οικόπεδο της Ελληνογαλλικής Σχολής «Άγιος Παύλος» στη Χαριλάου Τρικούπη είναι ανοικοδόμητο.
Παρακάτω βλέπετε τη συνέχεια του Πανοράματος του Πειραιά, όπου φαίνεται ο Αγ.Νικόλαος και στο βάθος η Ψυττάλεια.
Στην τεκμηρίωση συνέβαλε ο χρήστης MLP PhotoBlog με τις παρατηρήσεις του.
