Αυτό είναι το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ όπου δόθηκε μία από τις τελευταίες μάχες του Αττίλα. Εκεί οι Τούρκοι αποκεφάλισαν 10 στρατιώτες και τοποθέτησαν τα κεφάλια τους στην πύλη

Στις 14 Αυγούστου 1974, ο Αττίλας ΙΙ επιχειρούσε δεύτερη εισβολή. Οι στρατιωτικές δυνάμεις αποδεκατισμένες, είχαν μείνει σε πολύ λίγα μέρη και πάλευαν προσπαθώντας να σώσουν ό,τι έμεινε.

Στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, διεξήχθη μία από τις πιο άνισες μάχες.
Το πρωί της 14^ης Αυγούστου η τουρκική αεροπορία άρχισε να βάλει εναντίον του στρατοπέδου.
Μέχρι το απόγευμα 700 και πλέον άνδρες της ΤΟΥΡΔΥΚ ξεκίνησαν την επίθεση εναντίον των στρατιωτών της ΕΛΔΥΚ, οι οποίοι αγνοούσαν πως στη Μια Μηλιά, η αντίσταση είχε καταρρεύσει.

Το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ τότε και τώρα. Πάνω: Τούρκος στρατιώτης υψώνει τουρκική σημαία μετά την κατάληψή του
Κάτω: Το στρατόπεδο σήμερα

Η επόμενη ημέρα συνεχίστηκε με μάχες. Οι Τούρκοι στρατιώτες πλησίαζαν την ΕΛΔΥΚ, αφύλακτοι και για αυτό και στις πρώτες μάχες είχαν μεγάλες απώλειες.
Στις 16 Αυγούστου, την τελευταία μέρα της μάχης, αεροσκάφη, πυροβόλα και όλμοι του τουρκικού στρατού, αποτελείωσαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ.

Στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, τον Μάρτιο του ΄74

Ο λοχίας Πλέσας, περιέγραψε τις τελευταίες στιγμές της μάχης:

«Για να γίνει η οπισθοχώρηση σωστά, έπρεπε να φύγουν οι πρώτοι από τη μέση, να κρατάμε οι υπόλοιποι από τα πλάγια και σιγά σιγά, ένας ένας, να φεύγουμε, μέχρι να φύγουν και οι τελευταίοι. Διέταξα οπισθοχώρηση, αλλά δεν έφευγε κανείς. Είχαμε δεθεί μεταξύ μας. Και ήξεραν οι μεσαίοι που έπρεπε να φύγουν πρώτοι, ότι οι τελευταίοι θα σκοτωθούν. Φώναξα, έβρισα. Δεν έφευγαν. Κάποια στιγμή κάποιος ξεκίνησε. Οι περισσότεροι από εμάς φονεύθηκαν κατά την υποχώρηση. Φεύγοντας είδα τον λοχαγό Σταυριανάκο σκοτωμένο. Όρθιο μέσα στο όρυγμα είδα τον Δημήτρη Λούρμπα.

Μια χούφτα άνθρωποι υπερασπίστηκαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ κατά την διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής το τριήμερο 14-16 Αυγούστου 1974.Τα σημάδια από την σκληρή πολιορκία αποτυπώνονται στις τουρκικές φωτογραφίες από το εσωτερικό και τον γύρω χώρο της Σχολής Γρηγορίου που βομβαρδίστηκε.

– Δημήτρη, δεν υπάρχει άλλος, είμαι ο τελευταίος, φεύγουμε.
– Δεν φεύγω, μου απάντησε.
Είχε μαζέψει 3-4 όπλα που παρατήθηκαν από νεκρούς ή τραυματίες και τα τοποθέτησε γύρω από το όρυγμα. Στεκόταν όρθιος και πυροβολούσε, πότε με το ένα και πότε με το άλλο… Δύο άλλα ορύγματα ήταν γεμάτα τραυματίες. Προχώρησα με πυρ και κίνηση, ενώ οι Τούρκοι γάζωναν τα πάντα. Είχαν εισέλθει εντός του στρατοπέδου και οι μάχες γίνονταν πια σώμα με σώμα».

Η περιοχή, ερευνήθηκε από τα μέλη της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, η οποία έχει αναλάβει να εντοπίσει και να κινήσει τις διαδικασίες ταυτοποίησης και απόδοσης των λειψάνων των αγνοουμένων της Κυπριακής Τραγωδίας στους συγγενείς τους, ενώ κατά την διάρκεια των ερευνών εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν λείψανα Ελλήνων στρατιωτικών οι οποίοι ήταν στον κατάλογο των αγνοουμένων.

Οι λαβωμένοι φοίνικες του στρατοπέδου στέκουν σιωπηλοί μάρτυρες της θυσίας των σταρτιωτών.

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, επί του υψώματος όπου είχε εγκατασταθεί η διοίκηση των δυνάμεων αμύνης του στρατοπέδου

Δεκάδες άνδρες της ΕΛΔΥΚ, σκοτώθηκαν στο πεδίο μάχης. Άλλοι έσπευσαν να κρυφτούν στη Σχολή Γρηγορίου όμως κι αυτή έγινε στόχος των βομβαρδισμών. Άλλοι κρύφτηκαν στα ορύγματα.
Όσοι έπεσαν στα χέρια των Τούρκων στρατιωτών βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν.

Νεκροί στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ μπροστά από τουρκικά άρματα. Ο εντοπισμός του στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ Ιωάννη Παπαδόπουλου σε ομαδικό τάφο, απέδειξε τα φρικτά εγκλήματα των Τούρκων, καθώς βρεθηκε δεμένος και εν ψυχρώ εκτελεσμένος.

Ένας από τους στρατιώτες, ο Ιωάννης Παπαδόπουλος, βρέθηκε δεμένος με τα κορδόνια των αρβύλων του κι αργότερα εκτελεσμένος. Τα οστά του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο 1,5 χιλιόμετρο από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ.

Η ΤΟΥΡΔΥΚ αποκεφάλισε δέκα στρατιώτες και τοποθέτησε τα κεφάλια τους στην είσοδο του στρατοπέδου, όπου πήγαιναν ο ένας μετά τον άλλο για να φωτογραφηθούν.
Κάποιους αφού τους έγδυσαν τους τοποθέτησαν στο οδόστρωμα για μέρες.
Οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ ανήλθαν σε 83 νεκρούς και αγνοουμένους.

Δείτε τη μαρτυρία του αείμνηστου πλέον Ταξιάρχου ε.α. Παναγιώτη Σταυρουλόπουλου, που υπήρξε ο τελευταίος Στρατοπεδάρχης της ΕΛΔΥΚ και επικεφαλής των δυνάμεων που έδωσαν την επική μάχη απέναντι στους Τούρκους.