Τον έντονο προβληματισμό τους εκφράζουν οι Έλληνες ηθοποιοί και μουσικοί σχετικά με τις ανακοινώσεις του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Γιαν Φαμπρ για τη συγκρότηση του φετινού προγράμματος.
Όλα ξεκίνησαν από την συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στις 29 Μαρτίου, ο Γιαν Φαμπρ ανακοίνωσε ότι το φετινό Φεστιβάλ θα είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον πολιτισμό της χώρας του, το Βέλγιο, καθώς όπως παραδέχτηκε ο ίδιος δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο να εξετάσει τις ελληνικές προτάσεις.
Μετά από πρωτοβουλία πολλών ηθοποιών, οργανώνεται ανοικτό κάλεσμα την Παρασκευή 1η Απριλίου στις 13.00 στο θέατρο Σφενδόνη (Μακρή 4, Μακρυγιάννη), προκειμένου να ακουστούν απόψεις και να αναζητηθεί ένας κοινός τρόπος αντίδρασης.
Οι αντιδράσεις ηθοποιών και σκηνοθετών είναι έντονες, καθώς θεωρείται ότι η επιλογή του Φαμπρ να αφιερώσει την εφετινή διοργάνωση στο Βέλγιο είναι από «ναρκισσιστική» έως «αποικιοκρατική». Ότι ο ιστορικός θεσμός αποδυναμώνεται και οι Έλληνες καλλιτέχνες περιθωριοποιούνται.
Μάλιστα αναφέρουν ότι η άμεση επίπτωση θα είναι να στερηθεί η δουλειά σε 500 ανθρώπους.
Το κατά Φαμπρ Φεστιβάλ Αθηνών
Ο διεθνούς φήμης αιρετικός Βέλγος εικαστικός, θεατρικός δημιουργός, παραστατικός καλλιτέχνης, χορογράφος και συγγραφέας, Γιαν Φαμπρ -γνωστός και στην Ελλάδα από τις παρατάσεις του σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη- διαδέχθηκε τον Γιώργο Λούκο, τον οποίον ο υπουργός Πολιτισμού «καρατόμησε» μετά την αποκάλυψη για τη «μαύρη τρύπα» των 2,7 εκατ. ευρώ.
Ο Φαμπρ δεν ήταν η πρώτη επιλογή του Αριστείδη Μπαλτά. Είχε προηγηθεί πρόταση στον Θεόδωρο Τερζόπουλο, ο οποίος αρνήθηκε λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων του στο εξωτερικό.
Ο Φαμπρ ανέλαβε επικεφαλής του θεσμού για τέσσερα χρόνια. Ανακοίνωσε -όχι πρόγραμμα, αλλά κόνσεπτ και προθέσεις-για τα έτη 2016 – 2019, σημειώνοντας ότι η πρώτη χρονιά (το καλοκαίρι που όπου να’ ναι έρχεται) θα είναι αφιερωμένο στο Βέλγιο.
«Οι γνώσεις μου από τη σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική σκηνή είναι ανεπαρκείς. Θέλω να προσελκύσουμε νέες ιδέες. Για το πρώτο έτος της θητείας μου και επειδή δεν είχα χρόνο από την ώρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μου, αποφάσισα με την ομάδα μου να ασχοληθούμε με το Βέλγιο και σιγά σιγά να χτίσουμε μαζί, χρόνο με τον χρόνο, το περιεχόμενο και τη κατεύθυνση του Ελληνικού Φεστιβάλ, του οποίου δηλώνω επιμελητής» είπε στην πρώτη γνωριμία του με τους Έλληνες δημοσιογράφους.
Τα επόμενα θα έχουν διεθνή προσανατολισμό.
Το «προσωπικό σημείωμα» του Φαμπρ
«Στην πρώτη μου χρονιά ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θέλω να δημιουργήσω ένα αφιέρωμα στο Βέλγιο. Το Βέλγιο, γιατί αυτή η μικρή χώρα είναι το σπίτι και το καταφύγιο μου. Γεννήθηκα και ανατράφηκα στο Βέλγιο, και έτσι έχω αναπτύξει την καλλιτεχνική πρακτική μου από εδώ, ως μια πύλη προς τον υπόλοιπο κόσμο. Το Βέλγιο, επειδή πολλοί διεθνούς φήμης καλλιτέχνες γαλουχήθηκαν εδώ. Στη δεκαετία του 1980, το Βέλγιο γέννησε το «φλαμανδικό Κύμα», μια ομάδα διαθεματικών καλλιτεχνών που ανέτρεψε τις καλλιτεχνικές συμβάσεις και επηρέασε την καλλιτεχνική σκηνή ώστε να γίνει αυτό που είναι σήμερα. Το Βέλγιο, λόγω της υπερ-διαφορετικότητας και της πολύ-πολιτισμικότητας – τόσο στο γήπεδο, όσο και στους δρόμους και τις γκαλερί. Αναπτύσσοντας αυτό το θέμα, ελπίζω να μετατρέψω το Φεστιβάλ σε ένα τόπο συνάντησης διαφορετικών εθνικοτήτων, πολιτισμών, γλωσσών και εμπειριών».
Ο συνθέτης Χρήστος Λεοντής έστειλε την παρακάτω ανοιχτή επιστολή στον Υπουργό Πολιτισμού.
«Καθηγητή του πολυτεχνείου κύριο Μπαλτά. Κύριε Υπουργέ.
Οι επιλογές σας, – δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι μνημονιακή υποχρέωση – σε πρόσωπα που καλείτε από……το εξωτερικό, για να συμβάλλουν στην ανάπτυξη,την προώθηση και την προβολή του σύγχρονου ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ πολιτισμού, με αφήνουν άναυδο!!
Μας πέταξε «στη μούρη», χωρίς αιδώ, χωρίς ευγένεια, με έπαρση, θράσος και αναίδεια, ένα … ΕΤΟΣ ΒΕΛΓΙΟΥ!! με δικά του έργα, με Βέλγους καλλιτέχνες και με έξοδα τού πενιχρού Ελληνικού δημοσίου, που θα παρουσιάσει φέτος το …ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ, που άλλαξε και τ’όνομά του, σε ΔΙΕΘΝΕΣ…για να ξεκαθαρίσουμε μια και καλή με τον ντόπιο πληθυσμό.
(Διεθνιλίκι με έργα ενός ατόμου πρώτη φορά το ακούω…Τι σπουδαία ιδέα!)
Για μία τετραετία θα πρέπει οι Έλληνες καλλιτέχνες να διδαχτούμε πρώτα από Βέλγους και μετά,θα δούμε τι θα γίνει, αν είμαστε καλοί μαθητές!! Υπενθυμίστε ,παρακαλώ, στον κύριο καλλιτεχνικό διευθυντή ότι, ο πολιτισμός δεν είναι προνόμιο μόνο των Βέλγων η δικό του…
Κάτι υπάρχει κι αλλού από Θέατρο, Μουσική, Κινηματογράφος, Ποίηση, Λογοτεχνία, Εικαστικά…
Επισημαίνω και κάτι που παρατήρησα τελευταία, όχι μόνο στο δημόσιο τομέα.
Μουσείο Μπενάκη: ΓΑΛΛΟΣ, Ελληνικό κέντρο κινηματογράφου: ΓΕΡΜΑΝΟΣ, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης :ΓΑΛΛΙΔΑ, Ελληνικό Φεστιβάλ: ΒΕΛΓΟΣ. Η συνέχεια; Μεγαλύτερη περιφρόνηση και προσβολή για ΟΛΟΥΣ τους Έλληνες καλλιτέχνες, δεν νομίζω ότι έχει ξαναγίνει.
ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ! ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ! ΌΛΟΙ οι Έλληνες, καλλιτέχνες και κοινό, είμαστε απέναντί σ’ αυτή τη λογική και σ’ αυτές τις επιλογές.
Στο παρελθόν είχαμε απαγορεύσεις, λογοκρισίες και τώρα αποκλεισμούς. Δεν έχετε αυτό το δικαίωμα και δε φαντάζομαι ότι μπορεί κανείς να επαίρεται για τη συμβολή του στον πολιτισμό της χώρας του. Οι ενέργειες αυτές κουμπώνουν απόλυτα με το λεχθέν κατά το παρελθόν ότι, ο έλεγχος μιας χώρας περνάει μέσα από τον έλεγχο του πολιτισμού της.
Αλλάξτε ρότα κύριε Υπουργέ. ΤΩΡΑ! ΤΩΡΑ! Απαλλάξτε μας από αυτές τις επιλογές. Μην εμποδίζετε με τον τρόπο σας την ελπίδα από τους δημιουργούς της πατρίδας μας. ΦΤΑΝΕΙ !
Μήπως «φραγκέψαμε;»
Κύριε Υπουργέ ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΓΙΝΩ ΒΕΛΓΟΣ. Έχω την τιμή και το προνόμιο,να είμαι πολίτης αυτής της δύσμοιρης χώρας. Αλήθεια, αν επεδίωκα να γίνω Βέλγος πολίτης, μήπως με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα του φεστιβάλ ,το ορατόριο μου «ΦΥΛΑΤΤΕΙΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΑΣ», το οποίο παρακολούθησε και ο εξοχώτατος ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ που με κάλεσε στο γραφείο του να με συγχαρεί για το ΕΘΝΙΚΟΥ χαρακτήρα έργο μου, όπως μου ετόνισε;
ΚΡΙΜΑ! Χρήστος Λεοντής Πιστός και αμετανόητος υπηρέτης του ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.»
